“Advances in Discourse Analysis of Translation and Interpreting”
Linking Linguistic Approaches with Socio-cultural Interpretation
” تحولات تحلیل گفتمان در ترجمه مکتوب و شفاهی: ارتباط دیدگاه های زبانشناختی با تفسیر اجتماعی-فرهنگی” بینهوآ وانگ (Binhua Wang) و جِرِمی ماندِی (Jeremy Munday)
در حوزه ی مطالعات ترجمه ی مکتوب و شفاهی (Translation & Interpreting Studies) ، تحولی نسبتاً جدید رخ داده است و آن هم مفهوم سازی امر پژوهش به عنوان فعالیتی جامعه محور است و مترجمان مکتوب و شفاهی نیز نه تنها به عنوان واسطه های زبانی و ارتباطی نقشی پر رنگ بر عهده دارند بلکه به عنوان واسطه های فرهنگی و ایدئولوژیک از آنها یاد می شود. باید متذکر شد که این رشته، موضع انتقادی تری نسبت به ارتباط میان رویه های گفتمانی و تعبیه های ارتباطی، اجتماعی و فرهنگی آنها اتخاذ کرده است که برخی از پژوهشگران از آن با عنوان “تغییر اجتماعی” (Social Turn) یا “تغییر جامعه شناختی” (Sociological Turn) در مطالعات ترجمه ی مکتوب و شفاهی یاد می کنند. این نوع تغییرات اجتماعی، همانند تغییرات فرهنگی پیش از خود، در توسعه ی افق های مطالعات ترجمه ی شفاهی و مکتوب موفق بوده است و تحلیل های خُرد (Micro-analysis) واژگان، جملات، متن و همچنین تحلیل های کلان (Macro-analysis) درباره ی نقش مترجم (چه مکتوب و چه شفاهی) و همچنین اهمیت نقش ترجمه در سطح جامعه و فرهنگ را شامل می شود. بر اساس تعاریف و اَشکال متفاوت زبانشناختی که از تحلیل گفتمان ارایه شده است، باید گفت که این حوزه همواره به نحوه ی کاربرد کلان زبان در بافتار های اجتماعی و فرهنگی (Social & Cultural Contexts) ، ارتباطات زبانشناختی و فرهنگی (Linguistic & Cultural Communications) ، شکل گیری و نمود هویت(Identity Construction & Representation) می پردازد. دیدگاه های متفاوت نسبت به تحلیل گفتمان نقشی بسیار مهم و پر رنگی در رشته ی مطالعات ترجمه ی مکتوب و شفاهی را ایفا می کند. در هم آمیخته شدن تحلیل گفتمان و تحلیل پیکره محور (Corpus-based Analysis) همواره بیانگر به هم پیوستگی این رشته ها است و منبعی غنی از ابزارهای مفهومی سازی (Conceptualization) و روش شناختی (Methodology) است.
کتاب حاضر با عنوان ”Advances in Discourse Analysis of Translation and Interpreting” یکی از جدیدترین و غنی ترین منابع تحلیل گفتمان در مطالعات ترجمه است که توسط دو نظریه پرداز بزرگ مطالعات ترجمه، بینهوآ وانگ (Binhua Wang) و جِرِمی ماندِی (Jeremy Munday)، گردآوری و ویرایش شده است. اولین نسخه از این کتاب 241 صفحه ای در سال 2021 توسط انتشارات راتلِج (Routledge) در شهر نیویورک به چاپ رسید.
قبل از معرفی مطالب کتاب پیش رو، نگاهی به سوابق علمی ویراستاران آن می کنیم:
1- جِرِمی ماندِی (Jeremy Munday)
جِرِمی ماندِی (Jeremy Munday) استاد مطالعات ترجمه در دانشگاه لیدز انگلستان(University of Leeds, UK) است. حوزه های تخصصی وی شامل “نظریات زبانشناختی ترجمه”، “تحلیل گفتمان (زبانشناسی نقش گرای نظام مند)”، “ایدئولوژی و ترجمه” و “ادبیات آمریکای لاتین در ترجمه” است.
از معروف ترین تالیفات وی میتوان به دو کتاب زیر اشاره کرد:
Introducing Translation Studies (Routledge, 4th edition, 2016)
Evaluation in Translation: Critical Points of Translator Decision-Making (Routledge, 2012)
2- بینهوآ وانگ (Binhua Wang)
بینهوآ وانگ (Binhua Wang) استاد مطالعات ترجمه ی مکتوب و شفاهی است و در حال حاضر مدیر مرکز مطالعات ترجمه ی دانشگاه لیدز انگلستان(University of Leeds, UK) است. عمده پژوهش های وی بر روی مسایل گوناگونی در حوزه ی مطالعات ترجمه ی مکتوب و ترجمه ی شفاهی است و مطالب زیادی را در ژورنال هایی با نمایه های CSSCI, SSCI/A و HCI منتشر کرده است. “Theorising Interpreting Studies” آخرین کتابی است که وی در سال 2019 به رشته ی تحریر در آورده است.
***************************************************************************
حال به معرفی بخش های کتاب می پردازیم.
این کتاب از یک مقدمه و چهار بخش اصلی تشکیل شده است و هر بخش نیز به یک موضوع اصلی در تحلیل کلام اشاره کرده است. علاوه بر موضوع اصلی، مطالب مرتبط با هر بخش به شکل جداگانه در همان بخش گردآوری شده است.
مقدمه، نوشته ی بینهوآ وانگ و جِرِمی ماندِی
بخش اول: افشای موضع گیری و ایدئولوژی در ترجمه ی مکتوب و شفاهی
1-بیان، نمود مجدد و درک گفتمان سیاسی چین: تحلیل مفاهیم کلیدی “کمربند و جاده” بر اساس پیکره ای قابل مقایسه، نوشته ی “بینهوآ وانگ”
2- از دستکاری زبانشناختی تا بازسازی گفتمان: مطالعه ی موردی ترجمه ی شفاهی همایش در نشست اقتصادی جهانی در چین، نوشته ی “فِی گااو”
3- مشکلات اصلی در روابط چین و ژاپن در بازدید برخی رهبران ژاپنی از معبد یاسوکونی: مطالعه ی موردی تحلیل انتقادی گفتمان (Critical Discourse Analysis) مترجمان شفاهی دولتی در بازسازی فرا استدلالی از حقیقت، واقعیت و اصلیت، نوشته ی “چونگ لونگ گو”
4- رقابت میان روایات و انتخاب های مترجمان شفاهی نظامی: مطالعه ی موردی درباره ی مانور نظامی مشترک چین و ایالات متحده، نوشته ی “کیانهوآ اویانگ” و “کیلیانگ ژو”
بخش دوم: ارتباط تحلیل زبانشناختی با تفسیر اجتماعی-فرهنگی
5- نقش ضمیر “We” در ترجمه های انگلیسی گزارشات دولت چین، نوشته ی “هِیلینگ یو” و “کانژونگ وو”
6- ترجمه ی شفاهی به مثابه ی تاثیر پذیری سازمانی: تحلیل انتقادی گفتمان سوالات ترجمه در نشست های مطبوعاتی وزیر امور خارجه ی چین، نوشته ی “شین لی” و “رانران ژانگ”
بخش سوم: تحلیل گفتمان ترجمه ی اخبار
7- میانجیگری موضع گیرانه در ترجمه ی رسانه ای سخنرانی های سیاسی: مدلی تحلیلی برای تعیین و شکل گیری گفتمان خبری، نوشته ی “لی پان” و “شوشین هوآنگ”
8- بازنمایی اعتراضات هنگ کنگ در سال 2014 در ترجمه های خبری: تحلیل انتقادی گفتمان پیکره محور، نوشته ی “یوآن پینگ”
9- چهارچوب بندی مجدد چین در مناقشات: مطالعه ی موردی ترجمه ی انگلیسی مناقشات دریای جنوبی چین، نوشته ی “بینجیان کین”
بخش چهارم: تحلیل گفتمان چند وجهی و نشانه شناختی در ترجمه
10- ترجمه ی اعلانات عمومی در ماکائو: دیدگاهی چند وجهی، نوشته ی “شی چِن”
11- بازنمایی هویت در نسخه های دوبله شده کمدی های چند فرهنگی به ایتالیایی: دیدگاه زبانشناسی نقش گرای نظام مند، نوشته ی “مارینا مانفرِدی”
این کتاب در انتها شامل یک نمایه، جداول آماری پژوهش های انجام گرفته و دیگر جداول مربوطه است. همانطور که گفته شد کتاب پیش رو یکی از جامع ترین و غنی ترین منابع در زمینه ی تحلیل گفتمان درمطالعات ترجمه است و مخاطبان آن مترجمان مکتوب و شفاهی، آموزگاران و دانش پژوهان ترجمه ی مکتوب و شفاهی، پژوهشگران مطالعات ترجمه، منتقدان ترجمه و زبانشناسان است. افزون بر این دیگر علاقه مندان به حوزه ی مطالعات ترجمه و تحلیل گفتمان نیز می توانند از آن بهره مند شوند.
