موضوعات و مسائل حقوقی دائما در حال فراگیر شدن در همه گفتمان های بین المللی است، ولی ترجمه شفاهی حقوقی، قضایی و دادگاهی گستره ای کمابیش رسمی را در بر می گیرد که مترجم شفاهی در این مقعیت ها در واقع به سیستم قضایی محلی، ملی یا بین المللی خدمت می کند. این گستره از بازجویی و شهادت شهود تا دادرسی در دادگاه جزایی یا مدنی را شامل می شود.
مترجمانی با سطوح مختلف صلاحیت ها (از مترجمان داوطلب آموزشش ندیده گرفته تا مترجمان شفاهی آموزش دیده دارای دانش حقوقی تخصصی) این نقش را، در محاکم بین المللی و برخی دادگاه های ملی و محلی، ایفا می کنند.
[the_ad id=”18724″]
در دادگاه های تک زبانه مثلا در آمریکا، جلسات دادرسی صِرفاً به زبان ملی برگزار می شود. قاضی و وکلا در کل روند محاکمه به آن زبان صحبت می کنند و منشی دادگاه جریان دادرسی را فقط به همان زبان ثبت می کند.
ترجمه شفاهی دادرسی، که معمولا به شکل همزمان نجوایی انجام می شود، برای هریک از طرفین دعوی (خصوصاً متهم)، که زبان دادگاه را نمی فهمند، ارائه می شود، ولی دقت آن کنترل نشده و ضبط نمی شود. در ترجمه شفاهی شهود، مترجم دادگاه سوال و جواب ها را به شکل پیاپی (معمولاً کوتاه) ترجمه می کند و برگردان مترجم ثبت شده و جزو اسناد محکمه محسوب می شود.

در محاکم چندزبانه، چه از نوع جنایی (مثل دادگاه نورمبرگ، و امروزه دادگاه جنایات بین المللی یوگسلاوی سابق (ICTY)، دادگاه جنایی بین المللی (ICC)، دادگاه ویژه لبنان (STL)، همگی در لاهه) و چه مدنی (دادگستری اروپا)، قضات و وکلا نوعا به چند زبان سخن می گویند و ترجمه شفاهی در تمامی مراحل روند دادرسی (شهادت شهود، ارائه لوایح قضایی و حتی در مرحله شور قضات) مورد استفاده قرار می گیرد. ترجمه معمولاً به صورت همزمان در اتاقک های ترجمه توسط مترجمان کارآزموده انجام می شود.