دوره استعمار
جهان پژوهان، بشارت دهندگان و مترجمان شفاهی آنان
در اواسط دهه 1800، جهان پژوهانی چون دیوید لیوینگیستون فضای داخلی را برای اکتشاف فراهم کردند و درگیری‌های آفریقا آغاز شده بود. طی گذشت نیم دوره تمام کشورهای قاره اروپا به ویژه شش کشور فرانسه، انگلیس، پرتغال، آلمان، ایتالیا و بلژیک متحد شدند تا برای همیشه چشم‌انداز زبان آفریقا را تغییر دهند. جهان‌پژوه روزنامه‌نگاری مثل هنری استنلی، جهان‌پژوه دریانوردی مانند پیر دو برازا، جهان‌پژوهان نامی مانند فردریک لوگارد و بازرگانان طلا و الماس مانند سیسیل رودز همگی به فراخوان لینگستون در سال 1857 وارد عمل شدند تا طی یک جنگ صلیبی جهانی راه تجارت و مسیحیت را برای آفریقا هموار کنند و به مبارزه علیه تجارت برده بپردازند که سواحیلی و اعراب در شرق آفریقا موجب آن بودند (پاکنهام، 1991). به سختی می‌شد بدون حضور مترجم شفاهی سفری اکتشافی به آفریقا داشت، برخی از این مترجمان شفاهی بی شک کارفرمای خود را از فاجعه‌ای نجات داده‌اند و برخی نیز مهارت زبانی‌شان جای شک داشت.
هرچه زمان پیش می‌رفت، نیاز به مترجمان شفاهی نه تنها برای تسهیل تجارت و جهان‌پژوهی بلکه برای کمک به اغلب مذاکرات یک‌جانبه با قدرت‌های استعمارگر بشدت حس می‌شد. وقتی استعمارگران به اشغال مقتدرانه‌ای دست زدند، حتی مترجمان شفاهی نیز از این درگیری‌های مسلحانه اجتناب‌ناپذیری که طی آن رخ داد مستثنی نشدند.
وجود مترجمان شفاهی آفریقا برای ادامه کار سیستم استعمار ضروری بود. کارمندان استعمار آفریقا در دادگاه‌ها، دفاتر محلی و درمانگاه‌ها امکان برقراری ارتباط ، فراهم کردن اطلاعات و نظارت بر اجرای سیاست های استعماری ــ و فراهم کردن بستری برای ادامه ترجمه شفاهی ــ را فراهم کردند (لورنس و همکاران، 2006). مترجمان شفاهی نقش بسیار مهمی در عملکرد مؤثر دولت استعمار داشتند زیرا با وجود اینکه تعداد معدودی از اروپاییان زبان آفریقایی را فرا گرفتند ولی کمبود بودجه مانع از استخدام مترجمان شفاهی اروپایی شد. در دوره استعمار شاهد ارتقاع مقام مترجم شفاهی و متعاقبا رسمی و قانونی شدن آن و نیز ارتقاع جایگاه اداری و اجتماعی آن هستیم. با این حال، مسائل بی‌شماری در مورد بی طرفی مترجمان شفاهی به ویژه در ترجمه شفاهی قضایی وجود داشت و همانطور که آمادو همپاته با (1973) در سرگذشت عجیب وانگرین شرح داده است افراد زیادی از موقعیت‌‌های ویژه آن‌ها استفاده برده است.
مترجمان شفاهی (کتبی) در گرویدن آفریقاییان به مسیحیت نیز نقشی اساسی داشتند و چه در اشاعه کلام خدا و چه در رمزگذاری زبان آفریقا که برای اولین بار بود این کار صورت می‌گرفت به مبلغان اروپا و امریکا کمک کردند. امروزه این سنت با ترجمه شفاهی در زمینه مسائل مذهبی برای مجامع چندزبانه سراسر آفریقا همچنان ادامه دارد.
در چارچوب استعمار آفریقای جنوبی، بعد از آنکه حکومت انگلیس راهی برای به قدرت رسیدن نوادگان مهاجر هلندی موسوم به آفریکانز یا آفریقایی (یکی از زبان‌های ژرمنی شاخه غربی است که بیشتر در کشورهای آفریقای جنوبی و نامیبیا رواج دارد.) فراهم کرد، نفوذ ایدئولوژی آپارتاید (که بر پایه نفاق و تفرقه بین سیاه پوستان و سفیدپوستان آفریقای جنوبی استوار بود) یا “گسترش رویکرد تبعیضی” (یعنی تفکیک نژادی و برتری حاکمیت سفید پوستان) از سال 1948 تا 1994 با خط مشی‌های زبانی و در نتیجه ترجمه کتبی و شفاهی در آمیخته بود. پس از به رسمیت شناختن زبان آفریکانز (که در اصل از زبان هلندی قرن هفدهم گرفته شده است) در کنار زبان انگلیسی در سال 1925، دولت حزب ملی یک برنامه توسعه‌ای برای اطمینان از اجرای طرح زبان آفریکانز در سطحی قابل مقایسه با زبان انگلیسی به عنوان زبان قدرتمند امپریالیسم آغاز کرد. 9 زبان آفریقایی آفریقای جنوبی نیز تحت حمایت دولت تا جایی که فقط در راستای کمک به اهداف سیاست گسترش رویکرد تبعیضی باشد وارد فعالیت‌های ترجمه‌ای کتبی و شفاهی قضایی، رسانه‌‌ای و آموزشی شد و مورد استفاده قرار گرفت.
از همین نویسنده: ترجمه شفاهی در آفریقا (1)
