در نوشتار پیشین، قسمت نخست ترجمه شفاهی در فضاهای پناهندگی را تقدیم شماکردیم؛ آنچه در ادامه می خوانید قسمت دوم نوشتار در همین زمینه است.
تحقیقات در زمینه تعاملات خرد
از خلال روشها و رویکردهای چندرشتهای، طیف گستردهای از مضامین پژوهشی که دارای تقابل و تا حدی همپوشانی هستند، نمایان شدند. شکاف بین وظایف اخلاقی (استانداردها و انتظارات اصولی) و حرفهای عمل کردن موضوعی تکراری در تحقیقات تجربی راجع به ترجمه شفاهی پناهندگی است. موقعیت حرفهای مترجمان شفاهی در فضای پناهندگی در دستورالعملهای وظایف اخلاقی و برنامههای معتبر چه در سطح ملی و چه در سطح بینالمللی (اتحادیه اروپا، کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد) مشخص شده است. این استانداردهای اصولی از طرف مترجم به عنوان یک قاعده، اظهار«بی طرفی عینی» میکنند: مترجمان شفاهی به غیر از مهارت «مدیریت صحیح زبانهای مرتبط»، میبایست از «مهارتهای کافی برای ترجمه شفاهی» مثل «توانایی ترجمه شفاهی دقیق و وفادار به مطالب بیان شده از طرف مصاحبهکننده و متقاضی را داشته و بدون حذف، اضافه، توضیح، خلاصه کردن یا زینت و پیراستن آن را انتقال دهد» بهرهمند باشد (کمیساریای عالی پناهندگان). با فرض اینکه معادل معنایی مطلقی بین زبانها برقرار باشد، مترجمان شفاهی در این مثلث تبادل، در ضلعی قرار میگیرند که در دید نیست.
هرچند روند پناهندگی به طور کلی نقشی که مترجم شفاهی به عنوان کانال اتصال ایفا میکند را در اولویت قرار میدهد، ولی تحقیقات تجربی نشان داده است که روند کار توصیه شده لزوماً با اجرای واقعی مترجم شفاهی در فضاهای پناهندگی مطابقت ندارد. به عنوان یک مترجم شفاهی، ابهام درونی موضوع حائز اهمیتی در تحقیقات ترجمه شفاهی حوزه پناهندگی قلمداد میشود. برداشتهای متناقض نقش مترجم شفاهی اعم از صلاحیت کافی مترجم شفاهی، وضعیت مترجم شفاهی در خلال تعاملات و ویژگی تکرار پذیری برگردان مترجم شفاهی، در وجوه مختلف حین عمل آشکار هستند.
صلاحیت کافی مترجم شفاهی: متخصص در مقابل غیر متخصص
هرچند در کل ترجیح بر مترجمان شفاهی دارای گواهی و مدرک است، ولی اغلب این مترجمان قادر به تکلم زبان خاص پناهندگان نیستند. در این شرایط، مترجمان شفاهی فریلنسر بدون داشتن صلاحیت به کار گرفته میشوند. تحقیقات تجربی با بکارگیری چنین مترجمانی در فضاهای پناهندگی به شناسایی برخی مشکلات متداول پرداختند؛ ازجمله مسائل مربوط به تنوع زبانی (مارینز، 2006؛ بگنر و همکاران، 2010)، شایستگی (مرلینی، 2009a؛ کسلمان و همکاران، 2010)، دقت (پلابوئر، 2004؛ مارینز، 2006؛ گومز دیز، 2010) و بی طرفی (کلین، 1986؛ بگنر و همکاران، 2010). همه چیز بدون توجه به عدم دقت و بدون در نظر گرفتن جزئیاتی پیش میرود که آسیبهای جدی به روند تعیین پناهندگی میزند که هر بخشی از اطلاعات میتواند به عنوان سند و مدرکی دال بر ارزشیابی آن پرونده باشد.

وضعیت مترجم شفاهی در خلال تعامل: تجربی در مقایسه با نهادی
یکی از بزرگترین چالشهای مترجمان شفاهی در روند پناهندگی این است که آنها دائماً باید بین دیدگاههای نهادی غیر رسمی آژانسهایی در حرکت باشند که به بررسی پروندههای پناهندگی میپردازند. مترجمان شفاهی باید، برای رسیدن به هدف ایجاد درک در فضایی که در آن «علم هستی شناسی» و «جامعه» در تقابل با هم هستند، با تحمل مسئولیت های عظیم در دستیابی به بهترین مصالحه ممکن بین نگرانیهای متناقض ابتدایی شرکت کنندگان تلاش کنند (اینگیلری، 2012).
با وجود الزامات اخلاقی مبنی بر بی طرفی، تحقیقات در زمینه رأی پناهندگی و سلامت روانی گرایشاتی به سمت مترجمان شفاهی پیدا کرده است که چه با تسهیل روند بوروکراتیک و چه با فرض نقش دروازهبان نهادی خود را با نهادهایی همسو کنند که با آنها همکاری دارند. افزایش تأکید بر بعد جدی در رویه فعلی پناهندگی ـــ احراز اعتبار حساب پناهجوـــ نقش مترجمان شفاهی در اینجا، مسئله کم اهمیتی نیست: مترجمان شفاهی در ترجمه اولین نوبت سخنرانی تمایل به رسیدگی به پناهجویی دارند که از اعتبار بروکراسی برخوردار است و دارای ویژگیهای شخصیتی از قبیل منطقی بودن، قابل اعتماد بودن و سازگار بودن میباشد (کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد 2005: 124) که گزینههایی است برای ارزشیابی اعتبار فرد. به این ترتیب، مترجمان شفاهی در فرآیند مصاحبه، چه در جایگاه همیار مصاحبهگر جهت استخراج پاسخهای نهادیتر (کسلمن و همکاران، 2010) و در فرآیند بعدی «آشکارسازی معنا» برای همکاری در استخراج معنا و منظور از مطالب مکتوبی (مارینز، 2006؛ پوچهاکر و کولب، 2009) تبدیل به «عوامل نهادی کارآمد» میشوند. مداخله مترجمان شفاهی زمانی به مسئلهای پیچیدهتر تبدیل میشود که مترجمان شفاهی در نقش همیار افسران پلیس (پوچهاکر، 2004) یا «کارآگاهان خصوصی» (یاکومت، 2010) با ارزشیابی ویژگیهای گفتاری آنان به تعیین هویت ملی مراجعهکنندگان میپردازند.
قابلیت تکرارپذیر بودن ترجمه مترجمان شفاهی: ترجمه شفاهی در مقابل ترجمه مکتوب
دوگانگی درونی در نقش مترجم شفاهی در خصوصیت چند وجهی عملکرد مترجم شفاهی حوزه پناهندگی ملموس است. از آنجا که مترجم شفاهی به طور کلی در روند پناهندگی به عنوان (مترجم گفتاری) تعریف میشود، این کلمه نگاشته شده بازگو کننده عملکرد مترجم شفاهی است: (الف) رعایت معیارهای خاص متون مکتوب ـــ انسجام متن، هماهنگی، روانی ـــ در روند ترجمه مترجم شفاهی در نظر گرفته شده است، (ب) در روند ترجمه شفاهی «مخصوصاً به منظور ضبط کردن»، ارائه تمام اطلاعات ورودی لازم به مسئولین پناهندگی و نیز ارائه اطلاعات وردی شفاهی «آماده» جهت ثبت مکتوب (پوچهاکر و کلب، 2009) و (پ) عمل مترجمان شفاهی در حین مصاحبه و ترجمه مکتوب از پاسخهای متقاضی برای مسئول پناهندگی (مارینز، 2006). پیامدهای این دوگانگی ها را می توان به ویژه هنگام برخورد با گروه های آسیب پذیر مانند کودکان (کسلمن و همکارانش، 2010) یا قربانیان تجاوز جنسی مشاهده کرد (بوگنر و همکارانش، 2010؛ مارینز، 2013a).
تحقیقات در زمینه ایدئولوژیک کلان
ترجمه شفاهی در مصاحبههای پناهندگی در رابطه با ساختارهای کلان ایدئولوژیک که به طور مستقیم یا غیر مستقیم فعالیت ترجمه شفاهی را وضع می کنند، بیشتر به حالت نظری درآمدهاند. اینگیلر (2003, 2005a, 2012) کمکهای تحقیقاتی قابل توجهی در این زمینه انجام داده است؛ مثل بحث در مورد راههایی که در آن عادت ترجمه شفاهی به طور مداوم به بازتولید استانداردهای فرهنگ مقصد و ایدئولوژی ها وفق داده شده است. رپرتوارهای چندزبانه پناهجویان در زمینه استفاده از زبان و ورود تخصصی مترجم شفاهی در روند پناهندگی نشانگر به چالش کشیدن «افسانه پیوند زبانی» میباشد (هالواک، 2010) – نمونه ای از ترجمه شفاهی به عنوان تعامل میانجی بین دو کد تک زبانه – که همچنان در فضای نهادی دارای قدرت میباشد. تحقیقات اخیر در زمینه تعویض زبان حین روند پناهندگی (مارینز، 2006؛ لاواک، 2010؛ انجرمیر، 2013) نشان میدهد که چگونه مسئله تغییرات و جابجایی، روند تعیین زبان غالب اقلیت سخنران را پیچیده میکند (مارینز، 2006؛ لاواک، 2010؛ انجرمیر، 2013). تعدد پارامترهای استدلالی جامعه محور در حین روند پناهندگی، نیاز به عرض جغرافیایی بیشتر در زبان مذاکره را تأیید میکند، از جمله امکان «ترجمه شفاهی استندبای» به معنی ادغام مزایای ارتباط مستقیم و ارتباط به صورت میانجیگری مترجم با مقامات (کوکه، 1996؛ انجرمیر، 2013).
-
Handbook for Interpreters in Asylum Procedures6,000 تومان