به این نکته مهم توجه کنید که وضعیت تسلط زبانی A و B و C شما صرفا از طریق آزمون های زبان، مصاحبه یا حتی تمرینات اولیه ترجمه شفاهی قابل تعیین نیست؛ زیرا طرح طبقه بندی ABC به کاربرد واقعی آن ها در ترجمه همزمان و پیاپیِ گفتگوهای واقعی در هنگام پختگی شما اطلاق می شود. حتی پس از فارغ التحصیلی نیز، اگر مثلا درخواست عضویت در AIIC داشته باشید، ترکیب زبانی شما باید دوباره سنجیده شود و ممکن است در خلال فعالیت حرفه ای جای B و C بارها عوض شود.
بدین ترتیب باید معیارهایی دردست داشته باشیم که از طریق آن ها بتوانیم زبان A و B و C خود را تشخیص دهیم.
زبان A
زبان A زبان مادری/بومی/تحصیلی شماست که در مصاحبه ورودی توسط مترجمان شفاهی حرفه ای مورد ارزیابی قرار می گیرد و واجد ویژگی های زیر است:
- به راحتی و به صورت طبیعی و واضح بدون تپق با لهجه معیار منظور خود را بیان می کنید
- دارای تسلط تحصیلی به نوشتار و گفتار آن زبان در سطح کارشناسی هستید
- می توانید متون پیچیده را بلند و روان و با اعتماد به نفس بخوانید
- می توانید آن زبان را به درستی در گونه های مختلف رسمی و محاوره ای و طنز و کنایی و … به کار ببرید
- دارای دایره واژگان بالا و تسلط خوب به اصطلاحات و کاربردها و نکات فرهنگی آن هستید
- روانی و انعطاف کلامی بالایی از خود نشان می دهید و به آسانی از متراف ها و بازگویی ها استفاده می کنید و موضوعات مختلف را برای اختصار یا بسته به مخاطبان و بافت های مختلف، به شیوه های گوناگون بیان می کنید
- توان ایجاز یا اطناب دارید
- می توانید منطق جملات و استدلال ها را پیش بینی کنید
- با قواعد گفتمانی و سبکیِ ژانرهای مختلف آشنایی دارید
البته معیارهای ارزیابی زبان A به گفتار محصور نیست و توان شنیداری شما نیز باید دارای ویژگی های زیر باشد:
- می توانید همه اَشکال و سبک های گفتارِ مفهوم برای بومیان را بفهمید؛ از جمله گویش های منطقه ای و غیرتحصیل کردگان، گفتارهای به شدت کوچه بازاری و گفتمان هایی که به دلیل پارازیت های بیرونی به هم ریخته اند
- به آهنگ و ظرافت های فرهنگی و معنایی حساس هستید
- می توانید زبان ادبی، آرایه ها و حتی زبان کمی قدیمی را هم درک کنید
زبان B فعال: Bcons و Bsim
به غیر از برخی سازمان های بین المللی، بیشتر مترجمان شفاهی دو زبان فعال دارند؛ به یکی از آن ها در سطح ترجمه پیاپی مسلط هستند (Bcons) و به یکی دیگر در سطح ترجمه همزمان (Bsim).
توجه داشته باشید که برخورداری از زبان انگلیسی فعال (معمولا به عنوان زبان B) به امری ناگزیر در ترکیب زبانی مترجمان شفاهی در سراسر دنیا، به جز اروپا، تبدیل شده است.
درک مطلب به زبان B و C
درک ضعیف یکی از زبان های غیرمادری (به ویژه C) یکی از علل اصلی بروز اشتباه در ترجمه شفاهی است. شاید نتوانید به زبان C روان صحبت کنید، ولی تنها معیار مرتبط برای استفاده حرفه ای این است که هر گوینده ای را بدون زحمت زیاد بفهمید. این یعنی اینکه مهارت شنیداری شما در سطح نمره 8 تا 9 آیلتس باشد.
یک مترجم حرفه ای باید گفتار را در سبک های مختلف، گونه های مختلف و موضوعات مختلف درک کند؛ دلیلش هم این است که ما انتخاب نمی کنیم گوینده چه بگوید و چگونه بگوید (مگر این که پروژه خاصی را نپذیریم).
آزمون های زبان به عنوان راهنما
سطح توصیه شده برای زبان B در هنگام پذیرش معادل سطح C2 در چهارچوب CEFR و نمره 8 تا 9 آیلتس (برای زبان انگلیسی فقط) است. البته ممکن است یک داوطلب قوی را با سطح C1 یا نمره 7-8 آیلتس هم بپذیرند، ولی این مشروط به تعهد وی به ارتقاء سطح در طول دوره خواهد بود.
