در منابع ترجمه شفاهی، نقش های زیر به مترجم شفاهی نسبت داده شده است:
- یاریگر (helpers): مترجم شفاهی پیشنهاد می دهد، پیام را ترجمه می کند و از جانب یک یا هر دو طرف تصمیم گیری می کند.
- مَجرا (conduit): مترجم شفاهی یک ماشین ترجمه است که هیچ مسئولیتی در تصمیم گیری ندارد.
- تسهیل-گر ارتباط (communication-facilitator): مترجم شفاهی یک کانال است که برای انتقال پیام از فرستنده به گیرنده تعبیه شده است.
- متخصصان دوزبانه دوفرهنگی (bilingual bicultural specialists): این نقشی است که از دهه 70 و 80 به بعد به مترجم شفاهی اختصاص داده شد با این استدلال که مترجمان شفاهی باید از این واقعیت آگاه باشند که در حال ایجاد ارتباط بین دو فرهنگ و دو زبان توأمان هستند.
از میان چهار نقش بالا، نقش اول همان است که مترجم شفاهی را در جایگاه واسطه (mediator) قرار می دهد. نقش چهارم در واقع نقشی است که به قول میکِلسون (Holly Mikkelson,1999) درباره اش اجماع جهانی وجود دارد و همه معتقداند که مترجم شفاهی باید از دانش بالای فرهنگی برخوردار باشند؛ اما در این نقش فقط به آگاهی مترجم به فرهنگ دو زبان اشاره می شود و گفته نمی شود این آگاهی و دانش در حین کار ترجمه شفاهی چگونه باید اِعمال شود.
نقش دوم و سوم، به قول روی (Roy, 2002)، اساسا یکی هستند و در هر دو نقش، مترجم شفاهی کانالی است برای تبدیل یک صورت زبانی به صورت زبانی دیگر.
ریوز (Reaves, 1994) نخستین کسی بود که به صراحت از امکان برخورداری مترجم شفاهی از نقش واسطه فرهنگی (cultural mediator) سخن می گوید.
برخلاف این صاحب نظران و نیز صاحب نظران متأخرتری مثل کاتان (Katan, 2004)، پُچهاکِر (Franz Pöchhacker, 2008) معتقد است نقش ترجمه شفاهی از نقش وساطت فرهنگی باید تفکیک شود. در نگاه او، وساطت در کار ترجمه شفاهی دارای سه جنبه تحلیلی است:
- وساطت زبانی/فرهنگی (linguistic/cultural)
- وساطت شناختی (cognitive)
- وساطت قراردادی (contractual)
در این نگاه، ترجمه شفاهی مترادف است با بُعد اول وساطت یعنی وساطت زبانی/فرهنگی و وساطت فرهنگی مدنظر ریوز در واقع همان بُعد سوم است که به نظر پُچهاکِر از نقش های مترجم شفاهی نیست؛ در این بُعد، مترجم شفاهی برای حل تعارضات در ترجمه شفاهی مذاکرات مداخله می کند.
در آیین نامه رفتاری انجمن هایی مثل AIIC و AUSIT، مترجم شفاهی مجاز به وساطت فرهنگی (با مفهوم ریوز البته) نیستند، ولی انجمن بین المللی مترجمان شفاهی پزشکی (IMIA) تصریح می کند که مترجم باید به نفع بیمار مداخله کند و تمایزات فرهنگی را برای کادر درمانی
