رویکرد کنش گر در ترجمه شفاهی موضوع اکثر تحقیقات اخیر در زمینه مطالعات ترجمه شفاهی میباشد. رویکرد کنش گر در حوزه ترجمه شفاهی همایش توسعه یافته است، (الف) به عنوان پیامدی از قالب همایش مانند اجتماعات بینالمللی عمل گرا (ب) به عنوان واکنشی در برابر گرایش روند اصلی تحقیق ترجمه شفاهی همایش و عملکرد حرفهای متمرکز بر ارائه خدمتی به مجریان قدرتمند جامعه.
گستره تحقیقات ترجمه شفاهی کنش گر حول محور مطالعات موردی سازمانها و انجمنهای مترجمان شفاهی داوطلب فعال در خارج از بازار کار سنتی ترجمه شفاهی و نیز تأمین ابزارهای ارتباطی جامعه شهری و حوزه جنبشهای اجتماعی میگردد. این انجمنها عضو اتحادیه ECOSـــ اتحاد مترجمان کتبی و شفاهی ـــ انجمنی متشکل از داوطلبانی از دانشگاه گرانادای اسپانیا هستند که یک شبکه بینالمللی از مترجمان کتبی و شفاهی داوطلب را تشکیل میدهند؛ هم از ابتکار عملهای فردی پشتیبانی میکنند و هم عموماً در جنبش های جهانی سازی و عدالت جهانی قرار میگیرند. گروهی دیگر داوطلبان کنفرانس بینالمللی (ICV) هستند که برای بخشهای غیر دولتی کار میکنند و ارتباط نزدیک با نهادهای سازمان ملل دارند.

با این که نظر گروههای مترجمان شفاهی کنش گر بیشتر به سمت ایدئولوژی پایدار است تا ایدئولوژی برتر و همینطور معتقد به برنامههای سیاسی جهانی میباشند، ولی ممکن است در عمل مواضع مختلفی داشته باشند ـــ از یک فعالیت خیرخواهانه و بشردوستانه گرفته که به دنبال بر طرف کردن نیازی فاقد حمایت جریان اصلی جامعه است تا فعالیتی سیاسی که سعی در ایجاد تحولی در جامعه دارد. بین این دو طیف، ترجمه شفاهی کنش گر قرار دارد که گستره اش از خدمات رایگان ترجمه شفاهی متداول (با تأکید بر کارآیی ، کیفیت و حرفه ای بودن) تا راه اندازی یک سیاست سازمانی جایگزین برای ترجمه شفاهی، که ترجیح آن تغییر مطلوب اجتماعی است (با تأکید بر توانمندسازی اقلیت جامعه)، متغیر است. ممکن است ساختارها از نهادهای قدرتمند، معمولاً در بخش غیر دولتی، تا عدم رسمی سازی، که معمولاً در شبکههای بزرگ مردمی است، تفاوت داشته باشد.
حتی اگر انجمنهای ترجمه شفاهی کنش گر در این موقعیتهای عملی موضع گیری واضحی داشته باشند ـــ ICV به عنوان یک گروه رسمی که خدمات ترجمه شفاهی رایگان اما قراردادی رائه میدهد و ECOS و Babels به عنوان شبکههای تشریک مساعی که سیاست ترجمه شفاهی جایگزین را پیشنهاد میکند ـــ ولی به خاطر دو مسئله «مشخصات ترکیبی مترجم شفاهی کنش گر» (بوئری، 2008: 31) و فضای اشغالی «بین جنبه اقتصادی خدمات و ارائه خدمات» (بیکر، 2013)، هم در ارتقاء کیفیت ترجمه شفاهی و هم در اجرای اصول سیاسیِ مورد تأیید تحت فشار هستند. این مسئله آنان را ترغیب میکند تا به دنبال راهی خلاق برای مسائل مربوط به کیفیت و مشارکت باشند، مانند موارد Babels و ECOS که متشکل است از متخصصان و تازه کارانی که در اتاقک مخصوص ترجمه شفاهی گرد هم میآیند و جلسات انفرادی کارآموزی را شروع میکنند (لمپروپئولو، 2010؛ سانچز بالسالوبر و دیگران، 2010).

موفقیتهای نامنظم کسب شده این گروهها حین اِعمال اصول سیاسی در مواجهه با محدودیتهای لجستیکی معمولاً موجب تنشی در روابط آنها با جوامعی که آنها به خدمتشان درآمدهاند (بوئری، 2012) و انجمن ترجمه شفاهی کنفرانس حرفهای میشود. تحلیل بوئری (2008) از تعارض Babels با جامعه ترجمه شفاهی حرفهای در فروم الکترونیکی انجمن بینالمللی مترجمان شفاهی (AIIC) دلایلی را برای طیف گستردهای از نگرشها در محافل حرفهای برای ترجمه شفاهی کنش گر بر میشمارد: مخالفت شدید با کار داوطلبانه از دیدگاه تجاری؛ مخالفت شدید با خودِ کنش گری بر اساس آموزه حرفهای بی طرفی؛ پذیرش خدمات ترجمه شفاهی یک داوطلب مشروط بر رعایت کامل استانداردهای حرفهای؛ پشتیبانی مؤثر از سیاست جایگزینی پیشنهادی Babels برای ترجمه شفاهی.
محققان با بهره گیری از روش کار میدانی قوم نگاری، بیش از ترجمه شفاهی دقیق و خالی از اشتباه، بر هویت جمعی، اقدام جمعی و ساختار این انجمنهای کنش گر (رویکردی معمول از تئوری جنبش اجتماعی) تمرکز کردند. علاوهبر رویکرد توصیفگرایانه گامبیر (2007) راجع به گروههای (مترجمان کتبی و) مترجمان شفاهی کنش گر، تحقیقات عمدتاً از منظر انتقادی – اجتماعی توسط محققانی انجام شده است که از ابتکار عملهای رویکرد کنش گر (اما در عین حال حیاتی) حمایت میکنند. چنین مطالعاتی فراتر از جامعه شهری و در جهت بررسی نقش حیاتی محققان، مربیان و متخصصان در حمایت و جبران عدم تقارن قدرت در جامعه گسترش یافته است. برنامه اجرایی این تحقیق گسترده به ایجاد مجمع بینالمللی ترجمه کتبی/ترجمه شفاهی و کنشگری اجتماعی (بوئری و مایر، 2010) انجامید. فراتر از ترجمه شفاهی همایش، این جنبش دستورالعملهای رفتاری تجویزی، که حیطه کاری مترجمان شفاهی را به «گفتگوی متقابل معطوف به نتایج عادلانه» محدود میکند، فراخوان مربیان به تعلیم شهروندان برای جامعه و نه فقط آموزش مترجمان برای بازار کار و نیز درخواست برای تشکیل جامعه حرفه ای فراگیرتر و مترجمان شفاهی را به چالش میکشد (اینگیلری، 2010؛ 154).